źródło tła: 123rf.com
W pierwszej części naszego artykułu omówiliśmy już część roślin, które okazują się być trujące dla koni. Dziś przedstawimy Wam kolejną porcję tego typu roślin - jak wyglądają i jakie objawy zatrucia nimi mogą pojawić się u naszego konia.
Gdzie i w jaki sposób nasz koń może się zatruć
Na pastwisku
Przebywając na pastwisku nasz koń może spożyć rośliny trujące, dlatego ważne jest by uprzednio dokładnie obejrzeć miejsce jego wypasu. Zwierzę naturalnie powinno omijać gatunki, które są dla niego szkodliwe (tylko źrebięta mogą mieć z tym na początku problem). Czasem jednak bywa tak, że koń zasmakuje w toksycznych roślinach, które spożywane systematycznie mogą stać się przyczyną wielu problemów z jego zdrowiem, a nawet zgonu. Pastwiska, które są niskiej jakości, obsada zwierząt jest na nich za duża, nie są regularnie koszone, zasiewane i nawożone mogą spowodować, że nasz koń z powodu braku trawy, będzie szukał sobie innych przysmaków.
W sianie
Bardzo ważne jest to, by korzystać z usług jedynie sprawdzonych dostawców siana. "Sprawdzić" swojego dostawcę możemy jedynie w okresie letnim, kiedy jego "towar" znajduje się jeszcze na łące. Możemy wtedy obejrzeć cały teren, z którego zostanie skoszona trawa, zwracając uwagę na obecność roślin szkodliwych dla naszego konia.
Kiedy rolnik ma już gotowe ciuki bądź bele do sprzedaży, niestety nie mamy szansy dokładnie obejrzeć zakupowanego siana. Pamiętajmy, że drobne nasionka roślin mogą być dla nas niezauważalne. Warto mieć na uwadze również to, że większość zasuszonych roślin nie traci swoich toksycznych właściwości. Koń również nie zauważy ich obecności w podanej paszy. Systematycznie spożywanie przez konia trujących roślin może mieć nieodwracalne skutki.
Z ręki
Wiele koni bezgranicznie ufa człowiekowi bądź zbudowało sobie z nim skojarzenie "co podane z ręki człowieka, to smaczne". Zrywanie wiec czegokolwiek "zielonego" przy drodze i podawanego koniom przez ogrodzenie może się więc skończyć dla nich źle. Zwierzęta z czystego łakomstwa potrafią spożyć wszystko, co zostanie im dane z ręki.
W ogrodzie
Stajnie zwykły być pięknie przyozdabiane zagranicznymi, a nawet orientalnymi gatunkami, których konie niestety nie miały szansy poznać, a ich przodkowie zbudować sobie negatywnych skojarzeń. Jest to sytuacja o tyle groźna, że zwierzę może je spożyć z ciekawości. Argument "jak koń zje jeden listek, to przecież nic mu nie będzie" jest błędny. Po jednym listku może skubać codziennie idąc ze stajni na jazdę czy pastwisko, a także w drodze powrotnej, jeśli roślina zasadzona jest na szlaku komunikacyjnym. Po kilku tygodniach może okazać się, że będziemy zbierać straszne plony tego "jednego listka".
źródło: businessinsider.com
Gdy podejrzewasz zatrucie
- Jak najszybciej przyprowadź swego konia z pastwiska do boksu, ograniczając mu dostęp do jakiejkolwiek paszy.
- Wezwij lekarza weterynarii, podając widoczne objawy i fakt, że podejrzewasz zatrucie u konia.
- Obserwuj swego konia do przyjazdu weterynarza, a w międzyczasie wyślij kogoś na pastwisko, by poszukał ewentualnej przyczyny zatrucia.
- W żadnym wypadku nie chodź z koniem i nie próbuj go lonżować - istnieją toksyny, które poprzez bardziej intensywny metabolizm tylko szybciej się rozprzestrzenią w jego organizmie.
- Wyjmij z boksu wszystko o co mógłby zranić się koń, w przypadku nagłych drgawek, konwulsji, bezwładu czy paraliżu.
- Zaprowadź konia do boksu na uboczu, by nie powodować u niego dodatkowego stresu.
- W wielu przypadkach warto podać węgiel aktywny. Warto jednak skonsultować to z lekarzem weterynarii, kiedy wzywamy go telefonicznie.
Rośliny trujące:
Barszcz Mantegazziego, Barszcz olbrzymi
(łac. Heracleum mantegazzianum)
źródło: invadingspecies.com
Wszystkie części rośliny zawierają trującą furokumarynę. Zwłaszcza przy silnym nasłonecznieniu barszcz Mantegazziego staje się wyjątkowo szkodliwy. Spożycie przez zwierzęta zielonych roślin może spowodować stan zapalny przewodu pokarmowego oraz krwotoki wewnętrzne.
Objawy zatrucia:
Bieluń dziędzierzawa
(łac. Datura stramonium)
źródło: jimbotany.com
Wszystkie części rośliny zawierają trujące alkaloidy o działaniu obezwładniającym i odurzającym. Spożycie ponad 1,25 kg może okazać się śmiertelne.
Objawy zatrucia:
- niepokój
- drżączka
- porażenia
- ślinotok
- niedowład kończyn
Buk pospolity
(łac. Fagus sylvatica)
źródło: plantesdehaies.fr
Dla koni najbardziej szkodliwe są nasiona, które zawierają trujący alkaloid - faginę. Liście i pędy również mogą przyczynić się do zatrucia konia, ponieważ zawierają kwasy fenolowe.
Objawy zatrucia:
- kolki
- przykurcze
- porażenia (najczęściej tylnych części ciała)
Kokornak powojnikowy
(łac. Aristolochia clematitis)
źródło: tcf.bh.cornell.edu
Dla koni jest to roślina wyjątkowo silnie trująca. Wszystkie jej części, a zwłaszcza korzenie i liście, zawierają toksyczne kwasy uszkadzające system trawienny i nerki.
Objawy zatrucia:
- zaburzenia równowagi i krążenia
- obniżenie temperatury ciała
- depresja
- brak apetytu
- zaparcia
Psianka słodkogórz
(łac. Solanum dulcamara)
źródło: thepoisondiaries.tumblr.com
Zwłaszcza niedojrzałe jagody zawierają duże ilości trujących alkaloidów (saponiny i solaniny). Powodują one zaburzenia funkcji oddechowych oraz uszkadzają nerki.
Objawy zatrucia:
- duszności
- biegunka
- podniecenie/apatia
- brązowo-czerwony mocz
Sałata jadowita
(łac. Lactuca virosa)
źródło: psychotropicon.info
Jej mleczny sok zawiera trujące substancje (laktucyna i laktukopiryna), których spożycie w większych ilościach okazuje się być szkodliwe dla koni.
Objawy zatrucia:
- potliwość
- przyspieszona akcja serca i oddech
- rozdrażnienie
- porażenie mięśniowe
Szalej jadowity, cykuta
(łac. Cicuta virosa)
źródło: nutrawiki.org
Wszystkie części rośliny, a zwłaszcza mięsiste kłącza, zawierają silnie działające trucizny (żywicę - cykutotoksynę i alkaloid - cykutynę). Szalej nie traci swoich szkodliwych właściwości nawet po wysuszeniu. Spożycie niewielkich ilości (ok. 400g) powoduje silne zatrucie u koni. Pierwsze symptomy pojawiają się już po ok. 20-30 minutach od momentu spożycia. Zatrucie często okazuje się śmiertelne.
Objawy zatrucia:
- wzrost tętna
- skurcze
- narastające duszności
- zaburzenia pracy serca
Świerząbek gajowy
(łac. Chaerophyllum temulum)
źródło: memim.com
Toksyczna jest dla koni zarówno łodyga, jak i nasiona ze względu na występujący w nich alkaloid - cherofilinę, która po spożyciu wywołuje stany zapalne układu pokarmowego.
Objawy zatrucia:
- silna biegunka
- ślinotok
- apatia
- chwiejny chód, zaburzenia w poruszaniu się
- w ciężkich przypadkach: paraliż
Trzmielina pospolita
(łac. Euonymus europaeus)
źródło: chewvalleytrees.co.uk
Wszystkie części rośliny są trujące ze względu na znajdujące się w nich glikozydy i alkaloidy. Spożycie karminowoczerwonych, torebkowatych owoców wraz z nasionami może prowadzić do zaburzeń sercowo-krążeniowych. Większa ilość trzmieliny może być przyczyną zgonu konia.
Objawy zatrucia:
- silna i długotrwała biegunka
- podwyższona temperatura ciała
- przykurcze mięśni
- osowiałość
- drgawki
Wiśnie i śliwy
(łac. Prunus cerasus/Prunus)
od lewej: owoce wiśni, źródło: baum-rosenschule-mueller.de || owoce śliwy, źródło: italyhouse.wordpress.com
Zarówno pestki, liście jak i owoce zawierają silnie niebezpieczny cyjanowodór. Groźne dla końskiego zdrowia jest również podgryzanie ich kory i gałęzi. Również więdnące liście jesienią są wyjątkowo niebezpieczne. Cyjanowodór, kiedy trafia do żołądka, pod wpływem wydzielanego tam kwasu solnego uaktywnia się i szybko wchłania do krwi. Po wchłonięciu blokuje on działanie enzymów, które biorą udział w metabolizmie tlenu w komórkach. Leczenie polega na podawaniu antidotum.
Objawy zatrucia:
- pobrana krew jest bardzo jasna
- wysokie tętno
- zwiększona liczba oddechów
Zawilec gajowy
(łac. Anemone nemorosa)
źródło: liliumaquae.com
Znany nam dobrze gatunek, który znajdziemy w runie leśnym. Wszystkie części rośliny zawierają zmienne ilości trującego alkaloidu o ostrym smaku - protoanemoniny, która działa drażniąco na skórę. Zawilec wywołuje stany zapalne nerek i zapalenie przewodu pokarmowego, przyczynia się także do spadku wydolności serca.
Objawy zatrucia:
- silne biegunki
- objawy kolkowe
Ziemniak
(łac. Solanum tuberosum)
źródło: solutionstalk.com
Najbardziej trujące są zielone części rośliny, które zawierają sterydoalkaloidy wywołujące zapalenia przewodu pokarmowego, które mogą doprowadzić nawet do śmierci. W bulwach przechowywanych w nasłonecznionych miejscach wytwarzają się krytyczne ilości trucizn.
Objawy zatrucia:
- silna krwawa biegunka
- podrażnienie układu pokarmowego
- wypryski na skórze głowy, brzucha i kończyn
Zimowit
(łac. Colchicum)
źródło: imagejuicy.com
Występuje na wilgotnych łąkach i pastwiskach. Szkodliwe są liście, bulwy, ale przede wszystkim nasiona, które w postaci suszu można znaleźć w końskim sianie. Zimowit zawiera trujący alkaloid - kolchicynę. Do śmierci zwierzęcia dochodzi nader często w wyniku niewydolności krążeniowo-oddechowej.
Objawy zatrucia:
- krwista biegunka
- porażenie układu oddechowego i serca
- brak apetytu
- ślinotok
- niepokój
- krwiomocz
- duszność
Złotokap zwyczajny
(łac. Laburnum anagyroides)
źródło: lightscapes.info, fot. Pete Hillmann
Wszystkie części rośliny, a zwłaszcza czarnobrązowe nasiona zawierają bardzo trujące alkaloidy (m.in. cytyzynę). Dawka śmiertelna to 0,5g na 1kg masy zwierzęcia. Zatruciem grozi spożycie zarówno kory, korzeni, kwiatów, jak i nasion.
Objawy zatrucia:
- objawy kolkowe
- drgawki
- gwałtowne skurcze
- porażenie dróg oddechowych
- porażenie tylnych kończyn.
Żarnowiec miotlasty, szczodrzeniec żarnowiec
(łac. Cytisus scoparius)
źródło: naturespot.org.uk
Wszystkie części rośliny, a zwłaszcza (niedojrzałe) nasiona, zawierają szkodliwy alkaloid - sparteinę, która wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, a w ciężkich przypadkach paraliż.
Objawy zatrucia:
- rozdrażnienie
- następnie: objawy porażeniowe
Żywotnik, tuja
(łac. Thuja)
źródło: autoradiomandri.com
W jego łuskowatych liściach zawarty jest olejek eteryczny, w którego skład wchodzi toksyczny tujon, wywołujący ostre stany zapalne. Po spożyciu może dojść do trwałego uszkodzenia wątroby oraz nerek.
Objawy zatrucia:
Więcej na temat roślin trujących można przeczytać w części pierwszej tego artykułu, klikając tutaj.
Na podstawie książek:
Bruno P. Kremer "Rośliny trujące w domu, w ogrodzie, w naturze", wyd. Multico, 1996
Blendinger W. ABC zdrowia konia, s.93-95. Zrzeszenie Studentów Polskich, Zakład Treningowy Koni w Zbrosławicach, 1984
Zwoliński J. Hodowla koni, s342-344. Wyd. PWRiL Warszawa, 1983.
Produkt dodany poprawnie do Twojego koszyka
